In het bedrijfsleven komt het regelmatig voor dat producten niet direct bij levering worden betaald. De afnemer ontvangt meestal een factuur die binnen een bepaald aantal dagen betaald dient te worden. Dit kan uiteraard risico’s met zich meebrengen voor de leverancier. Wat als de koper in de tussentijd failliet gaat of om een andere reden de factuur niet kan of wil betalen? Vooral bedrijven die dure goederen leveren willen deze risico’s natuurlijk zo veel mogelijk beperken. Het vestigen van een eigendomsvoorbehoud bij verkoop van producten kan een extra garantie bieden tegen wanbetaling.
Wie niet met lege handen wil blijven zitten als een factuur voor de verkoop van producten niet betaald wordt doet er goed aan om voorafgaand aan de verkoop al enige zekerheden te bedingen. Je kunt hiertoe bijvoorbeeld gebruik maken van een eigendomsvoorbehoud. Een eigendomsvoorbehoud zorgt ervoor dat de koop plaatsvindt onder de opschortende voorwaarde dat de overeengekomen prijs ook daadwerkelijk door de afnemer betaald wordt. De goederen worden wel alvast geleverd maar het eigendom wordt nog niet overgedragen. De goederen worden pas eigendom van de koper als deze het volledige bedrag betaald heeft. Zodra de betaling heeft plaatsgevonden worden de goederen dan automatisch eigendom van de koper.
Wie een eigendomsvoorbehoud is overeengekomen, kan dit zelfs uitoefenen in geval van faillissement. In zo’n geval kun je de goederen (die juridisch gezien immers nog steeds jouw eigendom zijn) opeisen bij de curator. Een eigendomsvoorbehoud geeft een veel betere verhaalspositie in geval van faillissement dan een reguliere vordering. In het laatste geval moet je immers als schuldeiser “achteraan aansluiten” en in de praktijk blijkt keer op keer dat deze vorderingen veelal onbetaald blijven.
Een eigendomsvoorbehoud is eenvoudig te regelen. Partijen komen het schriftelijk overeen. Dat kan door middel van een beding dat wordt opgenomen in de koopovereenkomst of in Algemene Voorwaarden. Wie bedrijfsmatig goederen verkoopt, doet er verstandig aan een goed vormgegeven eigendomsvoorbehoud op te nemen in zijn Algemene voorwaarden. De precieze formulering is hierbij van groot belang. Zo moet er voor gezorgd worden dat alle te verkopen goederen onder de werking van het eigendomsvoorbehoud vallen. Er wordt vaak ook een bepaling opgenomen die ervoor dient te zorgen dat de goederen in de praktijk ook daadwerkelijk teruggehaald kunnen worden met medewerking van de koper.
Het komt regelmatig voor dat er wel een solide eigendomsvoorbehoud in de Algemene voorwaarden wordt opgenomen, maar dat deze voorwaarden vervolgens niet, of niet tijdig, aan de koper worden overhandigd. Ook strijdigheid met Algemene voorwaarden van de wederpartij kan roet in het eten gooien. Het eigendomsvoorbehoud kan in deze gevallen namelijk zijn geldigheid verliezen.
Het eigendomsvoorbehoud kan de risico’s voor de verkopende partij aanzienlijk beperken, maar er zijn ook een aantal zaken waar men rekening mee moet houden. Zo wordt het moeilijk om een beroep te doen op een eigendomsvoorbehoud als de goederen door de koper zijn doorverkocht. Ook kan er vermenging met andere goederen hebben plaatsgevonden waardoor de desbetreffende goederen niet meer identificeerbaar zijn. Om dit laatste te voorkomen is het zeker verstandig om de goederen, indien mogelijk, te voorzien van een identificatienummer.
Ook geleverde goederen die onderdeel zijn geworden van een nieuw product (denk hierbij bijvoorbeeld aan onderdelen voor een machine) vallen veelal niet meer onder de werking van het eigendomsvoorbehoud.
