Een overeenkomst lijkt voor een niet-jurist vaak een mythisch iets. Het is ongrijpbaar, want het is een louter juridisch begrip. Natuurlijk kunt u een overeenkomst ‘op papier’ hebben, maar het papier dient dan meestal enkel voor het bewijs van het sluiten van de overeenkomst, niet als overeenkomst zelf.
Ik realiseer me dat ik het met bovenstaande beschrijving niet al te veel gemakkelijker maak. Waar het op neerkomt is: een overeenkomst en de daaruit volgende verplichtingen zijn juridische creaties, waardoor een niet-jurist zich automatisch afvraagt hoe hij dan een goede én rechtsgeldige overeenkomst sluit.
Juridisch experts (advocaten, juristen, juridisch adviseurs) spelen vaak handig in op die onzekerheid. Een overeenkomst is pas echt goed als hij door een juridisch expert is opgesteld, vinden zij. Veel cliënten geloven dat, want als de expert dat zegt, zal het wel zo zijn. Wij van Wc-eend, adviseren Wc-eend.
Onzin. Of eigenlijk, zoals met alles in het recht: onzin, tenzij…
Een overeenkomst is namelijk heel erg gemakkelijk op een rechtsgeldige manier te maken. Dat zegt uw juridisch expert u niet. Gesimplificeerd, komt het erop neer dat er een aanbod moet zijn én dat dat aanbod aanvaard moet worden door de wederpartij. Dat kan schriftelijk, maar meestal gebeurt het mondeling of stilzwijgend. Simpel.
We doen dat in ons dagelijks leven de hele tijd, terwijl we het ons niet bewust zijn. Sterker nog, ik als jurist ben daar niet eens mee bezig wanneer ik bij de Albert Heijn mijn boodschappen afreken. Toch is dat een overeenkomst (aanbod: 2 broccoli’s voor € 1,50 => aanvaarding: stilzwijgend bij de kassa). Toch doen we het de hele tijd.
Niet-juristen zijn dus prima capabel om zelf overeenkomsten af te sluiten. Toch zie ik regelmatig cliënten in mijn praktijk die mij vragen om een overeenkomst op te stellen voor de verkoop van een tweedehands auto of voor het verkopen van een paar duizend euro aan goederen.
Mensen die daarmee komen vertel ik het volgende: het is onzinnig om honderden euro’s aan mijn expertise uit te geven om een maatwerkovereenkomst op te stellen voor dergelijke kleine transacties. De juridische kosten zijn in dat geval regelmatig twintig of dertig procent van de totale waarde van de transactie.
Een niet-jurist kan dergelijke overeenkomsten beter zelf opstellen. Er zijn voldoende voorbeelden te vinden op internet, die het prima doen in dergelijke gevallen.
Natuurlijk heb je dan niet alle risico’s afgedekt, maar bedenk dat een jurist dat ook niet kan. Als ik alle risico’s kon afdekken, zou ik in de toekomst moeten kunnen kijken en als ik dat kon, had ik nu bij SBS6 gezeten voor veel geld (hoewel dat wellicht anders werkt).
Mijn specialisme is dat ik risico’s wel veel beter kan afdekken in een overeenkomst dan dat een niet-jurist dat kan. Dat is echter meestal enkel rendabel bij overeenkomsten die om grotere bedragen of belangen gaan dan duizend euro of een tweedehands auto van twintig jaar oud.
Uiteraard wil ik graag geld verdienen, maar enkel op een manier waarop het een win-win-situatie is. Als ik de enige ben die waarde haalt uit mijn eigen diensten, ben ik verkeerd bezig. Veel overeenkomsten kunt u gewoon zelf sluiten en/of opstellen. Dat vertellen veel juridisch experts je niet. Voor de overeenkomsten met grote belangen, ga je dan naar een jurist.
