Ik heb reeds het een en ander over auteursrechten geschreven op andere blogs, bijvoorbeeld op Frankwatching. Naar aanleiding daarvan krijg ik regelmatig vragen van bloggers over hoe het precies zit met auteursrecht. Wat mag wel en wat mag niet?
Om daar wat meer duidelijkheid in te scheppen, ben ik mijn e-mailbox doorgelopen op zoek naar de berichten die gaan over auteursrechten. Daaruit heb ik de meest gestelde vragen gehaald en die heb ik op een rijtje gezet. 7 stuks, ter leering en vermaek.
Veel bloggers denken dat het noodzakelijk is om iets als © 2014 Wet & Recht onderaan elk bericht te hebben staan (of in de ‘footer’ van de website). Vaak komt daar de tekst ‘Alle rechten voorbehouden’ nog achteraan.
Niet zo vreemd dat bloggers dan denken dat het zo hoort, want veel websites doen dat en het staat professioneel. Toch is dat niet noodzakelijk. Auteursrechten heb je sowieso, of je ze op die manier ‘claimt’ of niet.
De al langer meelezende bezoeker heeft wellicht gezien dat wij ook lange tijd een dergelijke tekst onder onze artikelen hadden staan. Wet & Recht zou toch beter moeten weten of niet?
We weten ook wel beter, maar we weten tevens dat veel mensen denken dat zomaar alles mag worden overgenomen als er niets bij staat. Daarom hebben we destijds besloten om alsnog expliciet duidelijk te maken dat overnemen van onze artikelen niet is toegestaan zonder toestemming.
Inmiddels hebben we besloten om het © 2014 Wet & Recht weg te halen. Niet omdat er geen auteursrecht meer op onze artikelen rust, maar omdat het voor een juridische website professioneler staat als het niet expliciet benoemd wordt. We willen laten zien dat we weten hoe het zit.
Kortom: het claimen van auteursrechten mag wel, maar hoeft zeker niet.
Een van de uitzonderingen op het auteursrecht is het juridisch correct citeren, ook wel ‘citaatrecht’ genoemd. Dit recht kan worden gebruikt bij zowel tekst, als bij bijvoorbeeld afbeeldingen.
Wel van belang is, dat er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan:
Dat zou kunnen, maar dat ligt aan de rechthebbende. Deze vraag wordt echter meestal (altijd) gesteld door bloggers of website-eigenaars die zijn aangeschreven door een partij die schadevergoeding wil zien.
Wettelijk gezien is het offline halen van inbreukmakend materiaal in elk geval niet voldoende. Juist het maken van inbreuk, zorgt ervoor dat er schade wordt geleden. Die schade moet vergoed worden, ook als je daarna het inbreukmakende materiaal weghaalt.
Zie het als het stelen van een auto. Het terugbrengen ervan nadat de politie je heeft verhoord, zorgt er niet voor dat je niet meer strafbaar/aansprakelijk bent.
Helaas is enkel de bron vermelden niet voldoende om de rechten van een artikel of afbeelding te verkrijgen. De bron vermelden is netjes, maar zegt juridisch gezien helemaal niets (tenzij het gaat om het citaatrecht, zie hierboven bij punt 2).
Hoewel de prioriteit van politie en justitie niet ligt bij het handhaven van de auteurswet, is het opzettelijk overnemen van andermans materiaal (en het opzettelijk inbreuk maken op andermans auteursrechten) strafbaar.
De auteurswet beschrijft enkele strafbare feiten die van toepassing kunnen zijn:
Zoals gezegd: politie en justitie maken meestal geen ‘big deal’ van auteursrechtenschendingen, maar je zult net degene zijn die ze pakken als eens een voorbeeld gesteld moet worden. Dat is overigens nog afgezien van de civielrechtelijke consequenties, zoals het moeten betalen van schadevergoeding.
Dat ligt eraan wat je precies hebt gedaan. Het zou kunnen dat het herschrijven onder het citaatrecht valt, in dat geval is het toegestaan (zolang natuurlijk ook aan de voorwaarden van het citaatrecht wordt voldaan).
Valt het niet onder het citaatrecht, dan is de vraag hoe drastisch er is herschreven. Is elke zin simpelweg herschreven en is er geen of (zeer) weinig eigen inbreng, dan zullen je artikelen niet als eigen, oorspronkelijke werken worden aangemerkt, maar eerder als bijvoorbeeld bewerkingen of nabootsingen. In dat geval rust er gewoon auteursrecht op en mag je de artikelen niet zomaar op je eigen blog of website zetten. Hetzelfde geldt overigens voor (letterlijke) vertalingen.
Kortom: wil je artikelen van andere websites herschrijven (of van welke andere bron dan ook), dan moet je, afgezien van enkele uitzonderingen, ervoor zorgen dat je niet zomaar herschrijft. Je moet je eigen werk creëren en daarvoor moet je een aanzienlijke eigen inbreng hebben in het artikel.
Hoewel je niet zomaar foto’s mag overnemen, wil dat niet zeggen, dat je alle foto’s die je gebruikt zelf moet maken. Je kunt ook andermans foto’s gebruiken, bijvoorbeeld wanneer het gaat om:
Zeker in de laatste twee categorieën is er meer dan voldoende te vinden op websites die stockfoto’s verkopen, dan wel die stockfoto’s leveren. Ook worden dergelijke foto’s regelmatig gepubliceerd onder een ‘Creative Commons’-licentie.
Let goed op dat Creative Commons in een aantal verschillende vormen bestaan. Soms kan niet zomaar een afbeelding of tekst worden overgenomen, maar is bijvoorbeeld wél vereist dat er een bronvermelding wordt opgenomen. Let daar goed op, zodat je niet alsnog inbreuk maakt op auteursrechten.
Je kunt als blogger of websiteontwikkelaar auteursrechten wel vervelend vinden, maar feit is dat je er toch mee geconfronteerd zult worden. Het is beter om de regels rondom het auteursrecht in acht te nemen, dan om later verrast te worden door een brief van een boze advocaat die schadevergoeding wil. Houd je het bovenstaande in acht, dan is de kans op dergelijke boze brieven al een stuk kleiner.
