Geheimhoudingsbedingen, ook wel geheimhoudingsovereenkomsten of geheimhoudingsverklaringen genoemd, worden in de zakelijke praktijk veel gebruikt. Toch wordt er maar weinig aandacht geschonken aan de inherente zwakte van een dergelijk beding, terwijl er nogal wat problemen kunnen ontstaan (en in de praktijk ook daadwerkelijk ontstaan).
In dit blogartikel bekijken we daarom kort wat de belangrijkste problemen van geheimhoudingsbedingen zijn en geven we aan het einde enkele tips om daar goed mee om te gaan.
In het kort kan worden gezegd dat de zwakte met geheimhoudingsbedingen de volgende vier zaken betreft:
Deze vier punten zullen we hierna verder uiteenzetten.
Voordat een geheimhoudingsbeding kan worden ingeroepen en kan worden geïnd, zal eerst moeten worden vastgesteld dat er een overtreding heeft plaatsgevonden. Dat kan een groot probleem zijn, want indien je de zaak tot bij de rechter wilt laten komen, zul je keihard bewijs moeten hebben.
Dat houdt dus in, dat je met enkel een zeer sterk vermoeden van overtreding niet voldoende bewijs hebt. Het houdt zelfs in, dat je niet voldoende bewijs hebt indien je zeker weet dat de wederpartij het beding heeft overtreden, maar je ook dat niet kunt bewijzen (denk aan de situatie waarin de betreffende persoon de enige was naast jezelf die toegang had tot de informatie).
Een overtreding moet gestaafd worden met documenten, opnames, getuigenverklaringen en dergelijke.
Overtreding van een geheimhoudingsbeding is een vorm van wanprestatie. Dat wil zeggen dat je de overeenkomst kunt ontbinden (in sommige gevallen kan dat interessant zijn). Daarnaast houdt een overtreding in, dat je schadevergoeding (vrijwel altijd zonder ingebrekestelling) kunt eisen.
Echter, om schadevergoeding te kunnen eisen, zul je wel moeten bewijzen dat de schade die je hebt geleden, ook daadwerkelijk het gevolg was van de overtreding van het geheimhoudingsbeding. Dat kan een crime zijn: vaak is het niet duidelijk (maar wel waarschijnlijk) dat de schade het gevolg is van de overtreding.
Overtreding van een geheimhoudingsbeding houdt in beginsel het moeten betalen van schadevergoeding in, want het is een vorm van wanprestatie. Echter: hoe bewijs je dat er schade is geleden? Vaak openbaart die schade zich pas na maanden of na jaren. Het wordt onbewijsbaar dat deze schade het gevolg is van de schending van het geheimhoudingsbeding.
Als al kan worden bewezen dat er schade is geleden door overtreding van het geheimhoudingsbeding, dan zal moeten worden bewezen hoe groot deze schade is. Dat kan een probleem opleveren omdat de schade niet gemakkelijk meetbaar zal zijn, zeker als de schade zich pas na lange tijd openbaart.
Denk bijvoorbeeld aan het verschil tussen de schade van een kapotte autoruit (gemakkelijk te berekenen aan de hand van de kosten van de ruit en kosten van montage) en de schade van schending van een geheimhoudingsbeding. In dat laatste geval zit je met vragen als: Is een omzetdaling voldoende bewijs van schade, of zou die omzetdaling sowieso zijn opgetreden? Is een gelijkblijvende omzet in een stijgende markt een teken van schade door overtreding van het beding of is het slecht management?
Daarnaast zal een gedaagde partij bij de rechter allerhande argumenten uit de kast trekken om aan te tonen dat de schade aanzienlijk kleiner was of had kunnen zijn indien jij als eiser goed had gehandeld. Zo zal wellicht worden aangevoerd dat je eigen schuld had aan de schade of dat je niet voldoende hebt gedaan om extra schade te voorkomen.
Als er al kan worden bewezen dat een bepaalde hoeveelheid schade is geleden door schending van het geheimhoudingsbeding, moet die schade ook nog feitelijk worden verhaald. Dat kan een probleem zijn. Bij bedrijfsgeheimen gaat het vaak om (enorm) grote bedragen, die vaak niet te verhalen zijn op bijvoorbeeld een medewerker of ingehuurde kracht die het geheimhoudingsbeding heeft overtreden.
Het toch verhalen van het gehele bedrag aan schade of boete op de overtreder zou hooguit op termijn kunnen, aangezien een vonnis een verjaringstermijn van 20 jaar kent. De overtreder zal waarschijnlijk niet onder terugbetaling uit komen, aangezien toelating tot de schuldsanering niet waarschijnlijk is. Ondanks deze mogelijkheden, is het voor jou als schuldeiser een moeizaam proces om de schade of boete te verhalen als dat al ooit helemaal lukt.
Het moge duidelijk zijn dat het gebruik van geheimhoudingsbedingen zeker niet zaligmakend is en dat vertrouwen op een geheimhoudingsbeding meestal niet de beste optie is. Echter: vaak zijn er nu eenmaal bedrijfsgeheimen in een organisatie die moeten worden gedeeld omdat anders het werk niet meer uitgevoerd kan worden.
Dat overwegende, is het verstandig om in elk geval de volgende tips in acht te nemen met betrekking tot (bedrijfs)geheimen:
Ten slotte geldt: kom je er zelf niet meer uit, dan schakel je een jurist in. Dat geldt zeker wanneer er conflicten over geheimhouding of een geheimhoudingsbeding zijn ontstaan of dreigen te ontstaan. Wij komen graag voor je tot de beste oplossing in elke situatie.
