Een zzp’er als verkoper in uw bedrijf? Goed oppassen!

Als ondernemer ben je ook verkoper: je moet je product verkopen. Soms kun je daar wel wat hulp bij gebruiken, waarbij het interessant kan zijn om een verkoper niet in loondienst te nemen, maar als zzp’er in te huren. Denk daar niet te lichtvaardig over, want daar zitten een aantal haken en ogen aan.

Dienstverlening als overeenkomst van opdracht

Een zzp’er die wordt ingeschakeld om bepaalde diensten te verlenen werkt op basis van een overeenkomst van opdracht. Als er niets anders is afgesproken in de schriftelijke overeenkomst kan de opdrachtgever die overeenkomst van opdracht te allen tijde opzeggen.

In beginsel (tenzij iets anders is afgesproken) krijgt de zzp’er dan een naar redelijkheid vast te stellen deel van de afgesproken vergoeding. In uitzonderingsgevallen kan de zzp’er aanspraak maken op het volledige afgesproken loon (voor een project).

Uiteraard moet er bij elke zzp’er rekening worden gehouden met de risico’s die dergelijke constructies met zich meebrengen. Dit is zeker het geval als de relatie ook als arbeidsovereenkomst bestempeld kan worden. Zie ook het artikel over risico’s die je als ondernemer loopt bij het inhuren van zzp’ers. De risico’s van een zzp’er die als verkoper wordt ingezet, zijn echter nog groter.

Zzp’er als verkoper

Een zzp’er die als verkoper wordt ingeschakeld werkt ook onder een overeenkomst van opdracht, maar wel onder een bijzonder soort. Een verkoper zal namelijk meestal als handelsagent worden gezien en zal als zodanig onder de regels van de agentuurovereenkomst vallen. De wet beschermt een dergelijke zzp’er tot op grote hoogte.

Bij de kwalificatie als agentuurovereenkomst is het niet van belang of de zzp’er daadwerkelijk verkoopt (in naam van jou als ondernemer) of dat de zzp’er slechts in jouw opdracht bemiddelt, waarna jij de overeenkomst zelf sluit. Beiden vallen onder de kwalificatie agentuurovereenkomst.

Specifieke risico’s inschakelen zzp’er als verkoper

De risico’s die het inschakelen van een zzp’er als verkoper hebben, hebben voornamelijk te maken met zijn uitbetaling en met het beëindigen van de overeenkomst.

Zo zul je -ook als dat niet is afgesproken- de zzp’er provisie moeten uitbetalen voor elke overeenkomst die tot stand is gekomen tijdens de duur van de agentuurovereenkomst, wanneer die overeenkomst:

• door tussenkomst van de zzp’er is gesloten;
• een nieuwe overeenkomst is met een bestaande door de zzp’er aangebrachte klant;
• een overeenkomst is met iemand uit de klantenkring of het gebied dat aan de zzp’er is toegewezen (tenzij de zzp’er niet het alleenrecht had voor een bepaald gebied).

Beëindiging overeenkomst met zzp’er die verkoper is

Zeker bij beëindiging van de overeenkomst met de zzp’er moet worden opgepast. Dat geldt zeker bij eenzijdige beëindiging (dus niet met wederzijds goedvinden of door het aflopen van de bepaalde tijd waarvoor de overeenkomst is aangegaan). Aandachtspunten:

• Bij opzegging moet de opzegtermijn worden aangehouden. Is er geen opzegtermijn overeengekomen, dan is de opzegtermijn afhankelijk van de duur van de overeenkomst:
  • Tot drie jaar: 4 maanden
  • Tussen drie en zes jaar: vijf maanden
  • Langer dan zes jaar: zes maanden
• De ontbinding van de agentuurovereenkomst behoort te gebeuren via een verzoekschrift bij de rechter. Ontbinding is in elk geval mogelijk als er sprake is van een dringende reden of er een wijziging van omstandigheden heeft plaatsgevonden die kan leiden tot het beëindigen van de overeenkomst.
• Soms zijn er nog andere mogelijkheden als de vernietiging wegens dwaling of de nietigheid van een gesloten agentuurovereenkomst.

Bij eenzijdige beëindiging van de overeenkomst van een zzp’er die verkoper is, dien je voorzichtig te werk te gaan. Het is verstandig om in dat geval altijd vooraf een jurist te raadplegen.

Beëindiging overeenkomst: goodwill!?

De zzp’er als verkoper kan bovendien aanspraak maken op een goodwillvergoeding (ook wel ‘klantenvergoeding’ genoemd). Dat is het geval indien:

1. de door hem aangebrachte klanten (of de door hem aanmerkelijk uitgebreide overeenkomsten met bestaande klanten) je nog steeds aanzienlijke voordelen opleveren als ondernemer én;
2. de betaling van de vergoeding billijk/eerlijk is.

De vergoeding is in dat geval maximaal de beloning over één jaar, naar het gemiddelde van de laatste vijf jaren. Is de zzp’er minder lang als verkoper voor je onderneming werkzaam geweest, dan wordt het over die tijd berekend.

Zzp’er als verkoper? Pas op!

Aan zzp’ers zitten vaak veel haken en ogen. Zeker indien het gaat over zzp’ers die een verkopende functie hebben is dat het geval. Het is daarom verstandig om een dergelijke overeenkomst te laten controleren door een jurist.

Zijn er al problemen ontstaan en wil je van de zzp’er af? Ook dan kan het inschakelen van een jurist je veel ellende en geld schelen. Wij helpen je graag verder.

Auteur

mr. B.G.N. (Bart) Gubbels